De coronapandemie is in onze beleving niet alleen een crisis maar ook een roepstem van God aan ons allemaal. Opvallend is dat het einde van de crisis wordt aangekondigd terwijl wij er nog midden in zitten - Nederland kleurt nog steeds oranje op de kaart van Europa - en terwijl besmettelijker varianten zich aandienen. Als we vaccinatie zien als de ultieme uitweg is dat ook wel een logische gedachte. Nog zoveel prikken en ons kan niets meer gebeuren en we gaan over tot het “normale” leven van alle dag alsof er niets gebeurd is. Dit alles heeft te maken met het idee van de maakbaarheid van deze wereld (en het idee dat we als mens de hoogste instantie zijn). Als fractie ChristenUnie-SGP belijden wij dat wij in afhankelijkheid van God mogen leven en dat alles in en door zijn hand is. In die afhankelijkheid willen wij vandaag ook deelnemen aan dit debat en onze beschouwing uitspreken richting de begroting 2022. Dat is niet afwachten maar aanpakken en leren van het verleden, toepassen in de toekomst en je verantwoordelijkheid nemen.

Om in deze bijzondere tijd met alle onzekerheden die op ons afkomen richting te geven aan een begroting 2022 is geen makkelijke opgave. Tevens is het de laatste begroting van deze raad. Een begroting die start met een negatief saldo en het afgelopen jaar heeft, ondanks alle inzet nog geen financiële verbetering laten zien op de zorgdossiers. De meicirculaire waar het college ons middels een brief van op de hoogte heeft gebracht geeft een klein beetje lucht maar geeft geen sluitende begroting. Voorzitter, dus financieel geen prettig vooruitzicht. Als we alleen financieel kijken hebben we zorg, veel zorg, maar toch zien we dat er voor het geld dat we besteden veel, heel veel gedaan wordt voor onze Nijkerkse samenleving. Voor, door en met elkaar is er en wordt er veel werk verzet. En staat Nijkerk Lekker, Lekker Nijkerk op de kaart.

Voorzitter, om dan maar met de deur in huis te vallen, de begroting zal en moet vanaf 2024 sluitend zijn en blijven. We kunnen de nul niet vooruit blijven schuiven. Structureel dekkend is niet alleen een eis van de provincie maar ook voor onze fractie het minimale uitgangspunt wat we als gemeente moeten hebben. Structurele tekorten dekken met structurele middelen en incidentele uitgaven met eenmalige middelen. Voorzitter, het klinkt zo makkelijk maar het is o zo lastig. De voorlopig gekozen route van het college qua dekkingsplan kunnen wij ondersteunen. Wij hopen dat dit voldoende is om de komende maanden te komen tot een sluitende begroting. Indien dit niet lukt zullen wij in november ingrijpender besluiten moeten nemen.

Voorzitter, dan wat onze fractie betreft nog enkele accenten bij deze voorjaarsnota.

De kosten voor de jeugdzorg en WMO lijken zich moeilijk te laten beteugelen. In het najaar van 2020 hebben we met elkaar een Visie op de vernieuwing van het sociaal domein vastgesteld. Het moet efficiënter en beter. Onze wens, en niet alleen van raadsleden, is hoe krijg je grip op de kostenstijging die weliswaar fluctueert maar toch nog steeds stijgt. We praten hier over een probleem waar nagenoeg alle gemeenten in Nederland mee te maken hebben. Er komt geld bij maar dat valt als het ware in het gat wat gevuld moet worden. Maar willen we het probleem echt oplossen dan zal er een wezenlijke verandering ook van binnenuit in de samenleving moeten plaats vinden. Zorg niet als recht maar ook als een opdracht om zelf verantwoordelijkheid te nemen.

We zijn oprecht van mening dat wij ook goede ontwikkelingen waarnemen. Er verschijnen diverse raadsinformatiebrieven die getuigen van het inzetten van preventieve programma’s.

Denk aan:

Het Leefstijl Akkoord en Alliantie Veilig Ouder Worden Nijkerk. Zodat jong en oud minder aanspraak op zorg hoeven te maken. Systemisch werken, zoals de doorbraakmethode heeft uitgewerkt heeft zijn opmars gemaakt in het gemeentehuis. Daar zien we dat het dienstverleningsconcept zich begint af te tekenen. Er wordt samengewerkt en men weet elkaar te vinden als een zaak meerdere ambtenaren/loketten betreft. Het is allemaal mensenwerk en werken in een netwerk.  

Als fractie zien wij er dan ook geen heil in om b.v. maandelijks om rapportages te vragen, of ons met de inkoop of plafonds van zorgorganisaties te bemoeien. We zien kundige mensen aan het werk. En als het nodig is om afscheid van iemand te nemen dan wordt dat gedaan. 

Ontspannenheid en vertrouwen in de mensen die werken in het Sociaal Domein lijkt ons wenselijk. Er gebeurd veel! Dat maakt ons dankbaar. Wel willen wij het college vragen ook goed te kijken bij gemeentes die successen boeken en hiervan te leren. In Binnenlands Bestuur van 25 juni jl. staat een mooi voorbeeld van Schouwen Duiveland. Om grip te krijgen is data het sleutelwoord. Zij geven als tip een data-analist. Zo zullen er wel meer voorbeelden zijn die ons en het college kunnen helpen.

Een doorn in het oog blijft dat we van overheidswege ons genoodzaakt zien oudere mensen hun huishoudelijke hulp te vergoeden. Terwijl veel mensen dit zelf wel zouden kunnen bekostigen. Op steeds meer plekken in Nederland durven gemeenten ook onorthodoxe maatregelen te nemen waarbij het inkomen toch meetelt in de aanvraag. We volgen nog de wettelijke weg, maar hoe lang houden we dit nog vol? Zorg aan ouderen is ons veel waard, maar juist daarom moeten we er ook zorgvuldig mee omgaan om het betaalbaar en toegankelijk te houden voor mensen die het echt nodig hebben.

Dit geldt ook voor cursussen die aangeboden worden betreffende opvoeding etc. Graag betalen naar draagkracht. Zodat inwoners het normaal vinden dat als je verbetering in kwaliteit van leven wil je zelf ook een financiële bijdrage kunt leveren. Ook ouders die hun kind graag naar b.v. een kindercoach of speltherapeut willen hebben vinden het vast niet raar dat zij ook een financiële bijdrage mogen leveren. In datzelfde Binnenlands Bestuur wordt het voorbeeld genoemd dat niet alle ondersteuning meer moet worden gegeven en dat paardentherapie, therapeutische hulphond, babythuiszorg niet meer kan. Wij nemen aan dat dit in Nijkerk al het geval is.

Voorzitter, dan Duurzaamheid. Veel hebben we daar de afgelopen jaren in bereikt als Nijkerk en we volgen daarin onze eigen weg. Goed is het dan om wederom in datzelfde Binnenlands Bestuur te lezen dat de burgerparticipatie in Foodvalley aangaande de RES goed is aangepakt. Als ChristenUnie-SGP kijken wij met een goed gevoel terug op dit proces en roepen het college op dit vast te houden ondanks het feit dat er geen extra budget is. Goed is dan ook te weten dat de nieuwe omgevingswet (als die er ooit mag komen) de gemeente meer middelen geeft om duurzaamheid af te dwingen.

Duurzaamheid is niet alleen energie maar ook bouwen en bouwmaterialen. Nu de markt booming is en de gemeente een redelijke vinger in de pap heeft kunnen we als raad en college ook duidelijke eisen stellen. Als we naar een circulaire economie willen zullen we morgen moeten beginnen met circulair bouwen.

Voorzitter, dat brengt ons bij bouwen. Veel is hier in de afgelopen maanden al met elkaar over gesproken. ChristenUnie-SGP wil doorgaan op de huidige voet zoals de laatste jaren is gewerkt. Rustig bouwen en je niet gek laten maken, niet in voor- en niet in tegenspoed. Jaren geleden, enkelen van u weten het nog, hadden we de heer Ballotra met zijn drie dorpenmodel bij Nijkerkerveen en onze actieve grondpolitiek daar. Enkele jaren later zaten we in zak en as en moesten we afschrijven op onze grondposities en was actieve grondpolitiek absoluut not done voor een gemeente en nu valt het woord al weer in deze raad. Het kan verkeren. Laten we er van leren.

Voorzitter, als Nijkerk zijn en blijven we baas over onze eigen grond en de kwaliteit van onze omgeving. We lopen niet weg voor onze verantwoordelijkheid en moeten bouwen daar waar kan. Mooie projecten zoals de havenkom liggen in het verschiet. Goed is het ook te lezen in de Cobouw van 24 juni jl. dat er al een consortium is in Flevoland die Eemvallei Stad wil realiseren. 50-90 duizend woningen kunnen daar (duurzaam) gebouwd worden. Almere en Zeewolde hebben reeds in 2013 deze grond aangewezen als bouwlocatie. Dit kan de druk op onze regio verminderen en kansen geven voor de Nijkerkse economie.

Voorzitter, duurzaamheid, circulariteit, energietransitie, bouwen alles staat in deze voorjaarsnota, alleen mist onze fractie dan nog wel Klimaatadaptatie. Niet dat het college hier niet mee bezig is, zeker wel, maar het blijft onbenoemd. Onze fractie wil het college dan ook vragen dit in de komende periode actiever op te pakken in de nieuwbouwplannen en wijkrenovaties. Een goede actie daarin zou kunnen zijn Bouw een huis Plant een boom, zodat er meer bomen in Nijkerk komen die zorgen voor minder hittestress, minder CO2, meer zuurstof en minder fijnstof en die bijdragen aan meer hout voor Cross-Laminated Timber of te wel Kruislaaghout zodat er meer hout gebruikt gaat worden in de Nijkerkse bouw. We horen graag een reactie van het college.

Voorzitter, ruimte wordt schaars. Wonen, werken, recreëren en boeren het moet allemaal kunnen in Nijkerk. Aangaande de bedrijventerreinen roepen wij op hier zuinig mee om te gaan. Vergeet ook de revitalisatie van de bestaande bedrijventerreinen niet en neem dat mee in dit proces van voorbereidingen. De ruimte voor uitbreiding is immers schaars.

Voorzitter, dan hebben we nog een nieuw gemeentehuis en een organisatie. Ook hier valt veel over te zeggen, maar dat zal in de komende maanden op de agenda staan en dan zullen we daar als raad met elkaar van gedachten over wisselen en het college nauwgezet volgen, Voorzitter voor zover in de eerste termijn.